ΕΛΛΗΝΙΚΗ ∆ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΚΑΙ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΕΥΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ Αχαρνών 2, 101 76 Αθήνα, Τηλ. 210-2124331 Fax : 210-2124524 Αθήνα 13/3/2018
Αριθµ. Πρωτ.: 131/19521
Προς: Βουλή των Ελλήνων ∆/νση Κοιν/κού Ελέγχου Τµήµα Ερωτήσεων και ΑΚΕ
ΘΕΜΑ: «Άσκηση αλιείας από τουρκικά αλιευτικά σκάφη στα εθνικά χωρικά ύδατα»
ΣΧΕΤ: Η Ερώτηση 3179/2-2-2018 Απαντώντας στην παραπάνω Ερώτηση, που κατέθεσαν οι Βουλευτές κ.κ. Α. ∆ηµοσχάκης, Ν. Παναγιωτόπουλος και ∆. Κυριαζίδης, για τα θέµατα της αρµοδιότητάς µας, σας πληροφορούµε τα εξής:
Απαντώντας στην παραπάνω Ερώτηση, που κατέθεσαν οι Βουλευτές κ.κ. Α. ∆ηµοσχάκης, Ν. Παναγιωτόπουλος και ∆. Κυριαζίδης, για τα θέµατα της αρµοδιότητάς µας, σας πληροφορούµε τα εξής: Σχετικά µε το θέµα της αλιευτικής δραστηριότητας τουρκικών σκαφών στα εθνικά χωρικά ύδατα, σηµειώνεται ότι, σύµφωνα µε το άρθρο 2, παρ. 2α του Κανονισµού (ΕΚ) αριθµ. 1005/2008 του Συµβουλίου ‘‘…περί δηµιουργίας κοινοτικού συστήµατος πρόληψης, αποτροπής και εξάλειψης της παράνοµης, λαθραίας και άναρχης αλιείας….’’, ως παράνοµη αλιεία χαρακτηρίζονται, µεταξύ άλλων, οι αλιευτικές δραστηριότητες, οι οποίες διεξάγονται από ηµεδαπά ή αλλοδαπά αλιευτικά σκάφη σε θαλάσσια ύδατα υπό τη δικαιοδοσία κράτους, χωρίς την άδεια του εν λόγω κράτους ή κατά παράβαση της νοµοθεσίας και των κανονισµών του. Συνεπώς, η άσκηση αλιείας από τουρκικά αλιευτικά σκάφη εντός των χωρικών µας υδάτων (εντός των 6 ν.µ), χωρίς να πληρούνται οι προαναφερθείσες προϋποθέσεις, αποτελεί παράνοµη δραστηριότητα.
Σηµειώνεται ότι εντός των υδάτων έως 12 ναυτικά µίλια από τις γραµµές βάσης που τελούν υπό την κυριαρχία ή δικαιοδοσία των Κρατών-Μελών (ΚΜ), τα ΚΜ εξουσιοδοτούνται, έως τις 31 ∆εκεµβρίου του 2022, να περιορίζουν την αλιεία στα αλιευτικά σκάφη, τα οποία αλιεύουν κατά παράδοση στα ύδατα αυτά [άρθρο 5, παρ. 2 του Κανονισµού (ΕΕ) αριθµ.1380/2013].
Όσον αφορά στα διεθνή ύδατα, σηµειώνεται ότι η Τουρκία, ως µη µέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δεν έχει υποχρέωση να εφαρµόζει την ενωσιακή αλιευτική νοµοθεσία ούτε και την αντίστοιχη εθνική µας νοµοθεσία στα διεθνή ύδατα.
Πλέον των ανωτέρω, επισηµαίνεται ότι το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίµων (αρµόδια η Γενική ∆ιεύθυνση Αλιείας) επανειληµµένα και σε όλα τα επίπεδα, τόσο σε ενωσιακό όσο και σε επίπεδο ∆ιεθνών Οργανισµών, έχει θέσει το θέµα των προκλήσεων και παραβιάσεων των χωρικών µας υδάτων αλλά και των κανόνων της υπεύθυνης αλιείας από τουρκικά αλιευτικά σκάφη, αιτούµενη ανάληψη σχετικής δράσης στο πλαίσιο της νοµιµότητας.
Σχετικά µε το θέµα της βιώσιµης διαχείρισης των θαλάσσιων πόρων, σηµειώνεται ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση και τα ΚΜ αυτής είναι συµβαλλόµενα µέρη στη σύµβαση των Ηνωµένων Εθνών για το ∆ίκαιο της Θάλασσας της 10ης ∆εκεµβρίου 1982 («UNCLOS») και:
• έχουν κυρώσει τη συµφωνία των Ηνωµένων Εθνών της 4ης Αυγούστου 1995 για την εφαρµογή των διατάξεων της σύµβασης για το ∆ίκαιο της Θάλασσας της 10ης ∆εκεµβρίου 1982, όσον αφορά στη διατήρηση και διαχείριση των αλληλοεπικαλυπτόµενων και των άκρως µεταναστευτικών αποθεµάτων ιχθύων («συµφωνία του ΟΗΕ για τα αποθέµατα ιχθύων») και
• έχουν αποδεχτεί τη συµφωνία της 24ης Νοεµβρίου 1993 για την προώθηση της τήρησης διεθνών µέτρων διατήρησης και διαχείρισης από αλιευτικά σκάφη στην ανοιχτή θάλασσα της Οργάνωσης Τροφίµων και Γεωργίας των Ηνωµένων Εθνών [FAO (Food and Agriculture Organization of the United Nations)].
Με τις εν λόγω διατάξεις καθορίζεται πρωτίστως η αρχή της υποχρέωσης όλων των κρατών να θεσπίζουν κατάλληλα µέτρα για να εξασφαλίζεται η βιώσιµη διαχείριση των θαλάσσιων πόρων και η µεταξύ τους συνεργασία προς τον σκοπό αυτό.
Σηµειώνεται ότι η προαναφερθείσα Οργάνωση Τροφίµων και Γεωργίας των Ηνωµένων Εθνών (FAO) θέσπισε το 2001 ένα διεθνές σχέδιο δράσης για την πρόληψη, την αποτροπή και την εξάλειψη της παράνοµης, λαθραίας και άναρχης αλιείας. Επιπλέον, οι περιφερειακές οργανώσεις διαχείρισης της αλιείας [Γενική Επιτροπή Αλιείας για τη Μεσόγειο (General Fisheries Commission for the Mediterranean -GFCM) και ∆ιεθνή Επιτροπή για τη ∆ιατήρηση των Θυννοειδών του Ατλαντικού (International Commission for the Conservation of Atlantic Tunas –ICCAT) κ.λπ.] υιοθετούν τα προαναφερόµενα διεθνή µέτρα και θεσπίζουν σειρά µέτρων µε σκοπό την αποτροπή της παράνοµης, λαθραίας και άναρχης αλιείας.
Επισηµαίνεται ότι η Τουρκία είναι, επίσης, συµβαλλόµενο µέρος αυτών των ∆ιεθνών Οργανισµών και Περιφερειακών Οργανώσεων και έχει υποχρέωση συµµόρφωσης µε τις συστάσεις και τα ψηφίσµατά τους (πλην, όµως, δεν έχει ακόµη κυρώσει τη Συνθήκη για το ∆ίκαιο της Θάλασσας).
Επιπρόσθετα, αναφέρεται ότι εφαρµόζονται ο Κανονισµός (ΕΚ) αριθµ. 1010/2009 για τη θέσπιση λεπτοµερών κανόνων εφαρµογής του προαναφερόµενου Κανονισµού (ΕΚ) αριθµ. 1005/2008 του Συµβουλίου, περί δηµιουργίας κοινοτικού συστήµατος πρόληψης, αποτροπής και εξάλειψης της παράνοµης, λαθραίας και άναρχης αλιείας, καθώς και ο βασικός Κανονισµός (ΕΚ) αριθµ.1005/2008.
Όσον αφορά στην ενίσχυση του Λιµενικού, µε σκοπό την καλύτερη προστασία των εθνικών χωρικών υδάτων από παραβιάσεις, αναφέρεται ότι, στο πλαίσιο της αριθµ. 1387/24.10.2016 Πρόσκλησης για υποβολή προτάσεων µε τίτλο «Προαγωγή της Εφαρµογής της Ολοκληρωµένης Θαλάσσιας Πολιτικής», έχουν ενταχθεί και πρόκειται να χρηµατοδοτηθούν από το Επιχειρησιακό Πρόγραµµα Αλιείας & Θάλασσας (ΕΠΑΛΘ) 2014-2020 τρεις πράξεις µε δικαιούχο το συνερωτώµενο Υπουργείο Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής και, συγκεκριµένα, το Αρχηγείο Λιµενικού Σώµατος-Ελληνικής Ακτοφυλακής (∆ιεύθυνση Ασφάλειας Ναυσιπλοΐας):
• «Προµήθεια και εγκατάσταση συστήµατος επιτήρησης και παρακολούθησης θαλάσσιας κυκλοφορίας Βορείου Αιγαίου» (∆ηµόσια ∆απάνη: 3.500.000 €): Σκοπός του έργου είναι να δηµιουργηθεί ένα Σύστηµα Επιτήρησης που θα παρέχει τις αναγκαίες, για σκοπούς ασφάλειας, επιχειρησιακές δυνατότητες προς τις οικίες Λιµενικές Αρχές και τα Κέντρα Επιχειρήσεων. Το σύστηµα θα αποτελείται από τρεις ανεπάνδρωτους σταθµούς επιτήρησης στις περιοχές Αλεξανδρούπολης, Μαρώνειας και νήσου Σαµοθράκης και ένα Κέντρο Ελέγχου που θα εγκατασταθεί στον λιµένα Αλεξανδρούπολης. Στο κέντρο ελέγχου θα προβάλλονται όλες οι πληροφορίες που συλλέγονται από όλους τους σταθµούς επιτήρησης. Το έργο αυτό θα αποτελέσει τη βάση ανάπτυξης ενός κοινού περιβάλλοντος διαχείρισης πληροφοριών, καθώς τα δεδοµένα που θα συλλέγονται, θα παρέχονται σε όλες τις κοινότητες χρηστών που εµπίπτουν στο πεδίο αρµοδιότητας του Λιµενικού ΣώµατοςΕλληνικής Ακτοφυλακής, ήτοι, θαλάσσια ασφάλεια, αστυνόµευση θαλάσσιου χώρου, ελέγχου αλιείας και ασφάλειας ναυσιπλοΐας. Επιπλέον, τα δεδοµένα που θα συλλέγονται από το υπό δηµιουργία σύστηµα, θα ανταλλάσσονται απευθείας µε τους χρήστες του τοµέα της Άµυνας της Ελλάδας. Το έργο είναι υπό δηµοπράτηση.
• «Μελέτη και Ανάπτυξη Εθνικής Ναυτιλιακής Θυρίδας» (∆ηµόσια ∆απάνη: 1.149.223 €): Αφορά πληροφοριακό σύστηµα που θα δηµιουργήσει ένα εθνικό διατοµεακό περιβάλλον ανταλλαγής πληροφοριών, το οποίο θα παρέχει στις εθνικές αρχές τη δυνατότητα πρόσβασης σε όλες τις σχετικές ναυτιλιακές πληροφορίες µέσω ενός µοναδικού σηµείου. Με τον τρόπο αυτό, θα καταστήσει εφικτή την ανταλλαγή πληροφοριών µεταξύ ΚΜ, οι οποίες δύναται να χρησιµοποιηθούν και για άλλους σκοπούς πέραν της ασφάλειας στη θάλασσα, δηλαδή για σκοπούς ελέγχου των συνόρων και της µετανάστευσης από τον FRONTEX, για την επιτήρηση της αλιείας από την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Ελέγχου της Αλιείας και για επιχειρήσεις ασφάλειας της ναυσιπλοΐας, όπως η καταπολέµηση της πειρατείας. Το έργο είναι συµβασιοποιηµένο και υλοποιείται.
• «Προµήθεια συσκευών AIS, παρελκόµενου εξοπλισµού και λογισµικού» (∆ηµόσια ∆απάνη: 850.000 €): Η εγκατάσταση των σταθµών AIS (Automatic Identification System) θα βελτιώσει σηµαντικά τις δυνατότητες παρακολούθησης της θαλάσσιας κυκλοφορίας, καθώς και της επιτήρησης του θαλάσσιου χώρου και του ελέγχου της αλιείας, δεδοµένου ότι λαµβάνει υπόψη τις γεωγραφικές ιδιαιτερότητες της Ελλάδας (µορφολογία της ακτογραµµής). Με το εν λόγω έργο θα επιτευχθεί η ραδιοκάλυψη όχι µόνο του ελληνικού θαλάσσιου χώρου αλλά και της ευρύτερης περιοχής, γεγονός που θα συµβάλλει στην ανάπτυξη προσυνοριακής εικόνας πεδίου, καθώς και στη θαλάσσια ασφάλεια, στην αύξηση των δυνατοτήτων έρευνας διάσωσης, στην ασφάλεια της ναυσιπλοΐας, αλλά και στην προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος. Το έργο είναι υπό δηµοπράτηση.
Επίσης, έχει εκδοθεί η αριθµ. 1386/25-09-2017 Πρόσκληση υποβολής προτάσεων προς τη ∆ιεύθυνση Επιχειρησιακών Μέσων του Αρχηγείου Λιµενικού Σώµατος/Ελληνικής Ακτοφυλακής του συνερωτώµενου Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, µε τίτλο «Εκσυγχρονισµός και αγορά ελεγκτικών µέσων, συµπεριλαµβανοµένων περιπολικών πλοίων, αεροσκαφών και ελικοπτέρων» (∆ηµόσια ∆απάνη: 40.165.715 €). Στο πλαίσιο της παρούσας πρόσκλησης, θα ενταχθούν και θα υλοποιηθούν τουλάχιστον επτά πράξεις, στόχοι των οποίων είναι η καλύτερη εκτέλεση περιπολιών αστυνόµευσης-επιτήρησης της αλιείας και η κάλυψη των επιχειρησιακών αναγκών για τη βελτίωση των ελέγχων αλιείας.
Οι ανωτέρω στόχοι θα επιτευχθούν µε ενέργειες εκσυγχρονισµού και αγοράς περιπολικών πλοίων, αεροσκαφών και ελικοπτέρων και, συγκεκριµένα, θα περιλαµβάνει δράσεις, όπως:
- την προµήθεια νέων περιπολικών σκαφών,
- την προµήθεια περιπολικών οχηµάτων,
- την αναβάθµιση/εκσυγχρονισµό του εξοπλισµού θαλάσσιας επιτήρησης των υφιστάµενων περιπολικών σκαφών,
- την προµήθεια φορητών θερµικών καµερών επιτήρησης επί των περιπολικών σκαφών και
- την αναβάθµιση/αντικατάσταση του υφιστάµενου εξοπλισµού εναέριας επιτήρησης.
Μέχρι στιγµής, έχουν υποβληθεί και αξιολογούνται από την Ειδική Υπηρεσία ∆ιαχείρισης (ΕΥ∆) ΕΠΑΛΘ για άµεση ένταξη τρεις προτάσεις και αναµένεται άµεσα η υποβολή περαιτέρω αιτήσεων χρηµατοδότησης.
Όσον αφορά στην ενίσχυση των αλιέων της χώρας, σηµειώνεται ότι, στο πλαίσιο της Ενωσιακής Προτεραιότητας 1 «Προώθηση της περιβαλλοντικά βιώσιµης, αποδοτικής ως προς τους πόρους, καινοτόµου, ανταγωνιστικής και βασιζόµενη στη γνώση αλιείας» του ΕΠΑΛΘ 2014-2020, έχουν ενεργοποιηθεί τα παρακάτω µέτρα:
1) Μέτρο 3.1.8: «Υγεία και Ασφάλεια» [Κανονισµός (ΕΕ) αριθµ.508/2014, άρθρο 32 & άρθρο 44, παρ. 1, στοιχείο β], στο οποίο δύναται να ενταχθούν πράξεις που αφορούν:
• Επενδύσεις επί του σκάφους και
• Ατοµικό εξοπλισµό
Στόχος των ενισχυόµενων Πράξεων είναι η βελτίωση της υγείας, της υγιεινής, της ασφάλειας και των εργασιακών συνθηκών των αλιέων. Οι πράξεις αυτές περιλαµβάνουν τις εξής ενέργειες:
Ενέργεια 1 : Βελτίωση της ασφάλειας των αλιέων επί των αλιευτικών σκαφών.
Ενέργεια 2 : Βελτίωση των συνθηκών υγείας των αλιέων επί των αλιευτικών σκαφών.
Ενέργεια 3 : Βελτίωση της υγιεινής των αλιέων επί των αλιευτικών σκαφών.
Ενέργεια 4 : Βελτίωση των εργασιακών συνθηκών επί των αλιευτικών σκαφών
2) Μέτρο 4.1.20: «Ενεργειακή απόδοση και µετριασµός της κλιµατικής αλλαγής, επενδύσεις επί του σκάφους, έλεγχοι και συστήµατα ενεργειακής απόδοσης, διερεύνηση της συµβολής των εναλλακτικών συστηµάτων πρόωσης και του σχεδιασµού του κύτους» [Κανονισµός (ΕΕ) αριθµ. 508/2014, άρθρο 41, παρ. 1, στοιχεία α) έως γ) & άρθρο 44, παρ. 1, στοιχείο δ)], στο οποίο δύναται να ενταχθούν πράξεις που αφορούν:
• Εξοπλισµό επί του σκάφους,
• Αλιευτικά εργαλεία,
• Ελέγχους και συστήµατα ενεργειακής απόδοσης και
• Μελέτες.
Οι ενισχυόµενες δράσεις έχουν ως στόχο να αµβλύνουν τις επιπτώσεις της κλιµατικής αλλαγής, µε τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης των αλιευτικών σκαφών και τη µείωση της εκποµπής ρύπων ή αερίων του θερµοκηπίου και περιλαµβάνουν τις εξής ενέργειες:
Ενέργεια 1 : Βελτίωση της υδροδυναµικής του κύτους του σκάφους.
Ενέργεια 2 : Βελτίωση του συστήµατος πρόωσης του σκάφους.
Ενέργεια 3 : Αλιευτικά εργαλεία και αλιευτικός εξοπλισµός.
Ενέργεια 4 : Μείωση της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας ή θερµικής ενέργειας.
Ενέργεια 5 : Έλεγχοι και συστήµατα ενεργειακής απόδοσης.
Ενέργεια 6 : Μελέτες για τη διερεύνηση της συµβολής των εναλλακτικών συστηµάτων πρόωσης και του σχεδιασµού του κύτους στην ενεργειακή απόδοση των αλιευτικών σκαφών.
3) Μέτρο 3.1.22 «Προστιθέµενη αξία, ποιότητα των προϊόντων και χρήση των ανεπιθύµητων αλιευµάτων» [Κανονισµός (ΕΕ) αριθµ. 508/2014, άρθρο 42 & άρθρο 44, παρ. 1, στοιχείο ε)], στο οποίο δύναται να ενταχθούν πράξεις που αφορούν:
• Επενδύσεις που προσθέτουν αξία στα προϊόντα και
• Επενδύσεις επί του σκάφους για τη βελτίωση της ποιότητας των αλιευτικών προϊόντων.
Στόχος των ενισχυόµενων Πράξεων µε τη στήριξη επενδύσεων επί των αλιευτικών σκαφών, είναι η διεύρυνση των δραστηριοτήτων των αλιέων επί του σκάφους και η ολοκληρωµένη διαχείριση των αλιευµάτων τους, µε την επεξεργασία, την εµπορία και την άµεση πώλησή τους, καθώς και η βελτίωση της ποιότητας των αλιευτικών προϊόντων.
Ο ΥΠΟΥΡΓΟΣ
ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ
ΚΟΙΝΟΠΟΙΗΣΗ
1. Υπ. Εθνικής Άµυνας-Γρ. κ. Υπουργού
2. Υπ. Εξωτερικών-Γρ. κ. Υπουργού
3. Υπ. Ναυτιλίας & Νησιωτικής Πολιτικής -Γρ. κ. Υπουργού
4. Βουλευτή κ. Α. ∆ηµοσχάκη
5. Βουλευτή κ. Ν. Παναγιωτόπουλο
6. Βουλευτή κ. ∆. Κυριαζίδη
Comments